Wat willen boer, koe, weidevogel en burger?
Donderdag 24 mei organiseerde Dairy Campus Leeuwarden, Living Lab Fryslân en Kening fan ‘e Greide een symposium over biodiversiteit in de melkveehouderij.
Er zijn al veel initiatieven om biodiversiteit in de melkveehouderij te stimuleren maar partijen moeten met elkaar verbonden worden om de kennis te delen en te komen tot r een praktijkgerichte aanpak voor melkveehouders.
Vier invalshoeken
Dit symposium belichtte het onderwerp vanuit vier invalshoeken:
- Wat wil de boer?
- Wat wil de burger?
- Wat wil de koe?
- Wat wil de weidevogel?
Verbinding tussen praktijk en beleidsmakers
Johannes Kramer (gedeputeerde Fryslân) gaf de aftrap voor het symposium en ziet graag een verbinding tussen praktijk en beleidsmakers. Hij verwacht veel van minister Schouten en de EU in de landbouwvisie en het nieuwe GLB.
Melkveehouderij moet veranderen
Martin Scholten (directeur Animal Sciences Group) stelt in zijn inleiding dat na de oorlog een kantelpunt bereikt was en in het kader van “nooit meer honger” en de weg ingezet is naar een intensieve veehouderij. Er is nu weer een kantelpunt bereikt, landschap, biodiversiteit en de boer staan onder druk. De melkveehouderij moet veranderen, maar geeft hij aan “de melkveehouderij kan ook veranderen”. Maar niet alleen de boer moet stappen zetten maar de hele keten.
Een nieuwe afslag inslaan
Er is een toenemende aandacht voor omgaan met het landschap en hij pleit voor ruimte voor verschillende initiatieven met een breed palet aan mogelijkheden. We kunnen niet meer terug naar de periode voor Mansholt volgens Scholten maar we kunnen met ecologisch slim boeren, robotica, drones etc. een nieuwe afslag inslaan. “Waarbij hopelijk het nieuwe GLB ook een steun in de rug biedt”.
Wat wil de boer?
Wilco de Jong, bestuurslid van BoerenNatuur en voorzitter van 7 agrarische collectieven in Fryslân, gaat in op wat de boer wil. De agrarische collectieven, de leden van BoerenNatuur, organiseren het agrarisch landschap- en natuurbeheer. Deze collectieven zijn een onderdeel van het Plattelandsontwikkelingsprogramma (POP3).
Van ego naar eco
Bij de boer speelt het dilemma verdienmodel en bewust zijn van de omgeving: Wat is het effect van wat ik doe? Hoe maak je die extra stap? En hoe doe je meer voor hetzelfde geld? Nederland produceert teveel melk voor Nederland alleen. En als je natuurinclusief/biologisch boert is dan het buitenland bereidt om meer te betalen voor onze grutto?
Er is minder geld beschikbaar vanuit het GLB, maar hoe kun je overheid en markten bij elkaar brengen? Overheidsgeld blijft nodig. Maar bij de boer moet het van ego naar eco.
Wat wil de burger?
Gea Bakker-Smit (Rabobank) nam de aanwezigen mee door het foodlandschap en de wensen van de burger. Bij de burger spelen o.a. gemak vs beleving en duurzaamheid. Er zijn 3 “trends” te zien:
- De consument wil weten waar het voedsel vandaan komt
- Gezondheid
- Online bestellen (gemak centraal, voorgesneden producten, kant & klaar zoals b.v. maaltijdboxen.)
Inmiddels koopt bijna 70% van consumenten weleens biologisch. Centraal staan smaak, het verhaal en de beleving.
Wat wil de koe?
Agnes van den Pol (Aeres Hoogeschool/ WUR) begint door een filmpje te laten zien van de koeiendans. Ze vervolgt met een filmpje van een “koeiendans” in een ligboxenstal waarbij ze gelijk de stelling neerzet “Is het wat de koe wil? Of is het meer wat denken wij dat de koe wil?”
Er is vanaf 1995 t/m 2015 steeds minder beweiding. De burger wil de koe in de wei “omdat mensen denken dat de koe dat wil” stelt ze. Maar de koe wil volgens Agnes voer van de juiste kwaliteit en in de juiste hoeveelheid. En ze wil ruimte voor haar natuurlijke gedrag en weidegang is daarvoor belangrijk. In het nieuwe regeerakkoord is geen verplichte weidegang opgenomen wel is er in 2012 een convenant weidegang gemaakt.
Wat wil de weidevogel?
Dick Melman (WUR) ging als laatste spreker in op de weidevogel en dan met name de koning van het weiland, de grutto. Melman vertelde dat de teruggang van de weidevogel niet iets is wat vanzelf weer goed komt. “Als je kijkt naar waar de weidevogel aantallen gelijk blijven of toenemen dan weet je ook wat de weidevogel wil.”
Wat vooral nodig is volgens Melman is onderzoek, vrijmaken van gebied en regelingen voor beheer. Er is in Nederland jaarlijks 20 miljoen nodig voor het beheer van 140.000 hectare.
Middag vol interessante workshops
’s Middags kon men kiezen uit zes verschillende workshops waaronder een workshop “Hoe verdient de boer geld met natuurinclusieve landbouw” door Wiebren van Stralen (LTO Noord). Een jonge boer, Sybe Andela die het bedrijf van zijn vader wil overnemen zoekt naar een goed verdienmodel. Met verschillende suggesties -sommige meer inspirerend dan andere- helpen de deelnemers hem hopelijk op een aantal goede ideeën.
In het slotbetoog werden boeren nog gewezen op de biodiversiteitsmonitor. “Zoek aansluiting” was de boodschap.
De dag werd afgesloten met de theatervoorstelling “Koning van het grasland”.