‘Weg van het algemene beeld dat landbouw een mannenzaak is’
Het Europese GRASS CEILING project heeft als doel om vrouwen in de landbouw in hun kracht te zetten, en het aantal sociaalecologische innovaties door vrouwen op het gebied van landbouw, plattelandseconomie en plattelandsgemeenschap te laten stijgen. Tijdens de Werkplaats verzorgen Bettina Bock, hoogleraar Inclusieve Landbouwontwikkeling aan de Universiteit Wageningen, en Marloes van Schaik, melkveehoudster en strategisch beleidsadviseur bij LTO, de werkbank Vrouwen aan zet voor een maatschappelijk verbonden en veerkrachtige landbouw.
Living Labs
“Ik doe deze werkbank vanwege mijn betrokkenheid bij het thema ‘Veerkrachtige verbonden landbouw, de toekomst van de boer’”, legt Bettina Bock uit. Ze doet onderzoek naar de deelname van vrouwen bij de ontwikkeling van het platteland en de landbouw, in zowel de praktijk als in beleid. “Daar houd ik me al een hele tijd mee bezig. Maar de acute aanleiding is het GRASS CEILING project.”
In dit Europese project staat de innovatieve kracht van vrouwen op het platteland centraal. “We ondersteunen vrouwen bij hun ontwikkeling van innovatieve ideeën.” Het project draait in negen landen. Ieder land heeft een zogeheten ‘Living Lab’ met daarin acht vrouwen. “Behalve vrouwen ondersteunen, proberen we ook beter te begrijpen wat de knelpunten zijn die zij ervaren. Dus: wát voor ondersteuning is er nodig om effectiever bij te kunnen dragen? We hopen co-creatief te achterhalen wat hen motiveert en drijft. En in hoeverre schenkt het beleid daar aandacht aan?”
Mannenzaken
In Nederland is Marloes van Schaik een van de vrouwen die deelneemt aan de Living Lab. “Marloes richt zich specifiek op het motiveren en ondersteunen van vrouwen om meer aan de beleidsvoering deel te nemen. Het algemene beeld is dat landbouw een mannenzaak is. In beleidsstukken gaat het vaak over ‘hij, de boer’. Dat zie je terug in allerlei besturen, zowel in coöperaties, verenigingen als op lokaal en landelijk niveau. Daar zie je toch vooral mannen van middelbare leeftijd terug.”
Bettina geeft aan dat niet alleen bij de beleidsmakers de beeldvorming dient te veranderen; ook veel vrouwen voelen zich niet direct geroepen als het gaat om beleidsvoering binnen de landbouw. “Besturen wordt niet per se als een prettige activiteit gezien. En daarbij zijn ze het gewend om niet gevraagd te worden. Veel van hen maken het mee dat er dan iemand op hun bedrijf langskomt en aan hen vraagt: waar is de boer? Marloes vertelt hier tijdens de werkbank meer over.”
Boeren van de toekomst
Bettina zal tijdens de werkbank meer vertellen over het onderzoek en de bevindingen tot nu toe. Marloes vertelt over haar project en het doel hiervan. “Daarna is er de gelegenheid om vragen te stellen. Ik hoop dat mensen geïnteresseerd raken in ons project en het belang van de deelname van vrouwen aan een veerkrachtige en duurzame landbouw inzien. We laten nu veel potentie liggen, omdat het vrouwen onnodig moeilijk gemaakt wordt.”
Als voorbeeld noemt Bettina dat de innovaties waar vrouwen mee komen vaak niet als innovaties gezien worden. “Het beeld dat veel mensen bij innovatie hebben is dat innovatie groots is en veel geld kost. Vrouwen komen vaak met kleinere, praktische oplossingen. Dat is wat je eigenlijk in deze tijd graag zou willen.” Wederom beeldvorming die in deze tijd en zeker in de toekomst niet meer zou moeten gelden. “Wie zijn nu de boeren van de toekomst? Dat zullen toch meer jonge mensen van diverse origine en diverse sekse zijn.”
Werkplaats
Zou je graag in gesprek gaan met Bettina en Marloes over de deelname van vrouwen aan de landbouw en het platteland? Deel je mening en bevindingen tijdens hun werkbank op de Werkplaats Veerkrachtige verbonden landbouw, de toekomst van de boer op 15 november. Meld je HIER aan.
