Kennis en innovatie
De uitdagingen in de landbouw vragen van velen in de sector iets nieuws. Daar is soms meer of nieuwe kennis voor nodig, actieve netwerken, maar bijvoorbeeld ook nieuwe technologie en marktconcepten. Het GLB ondersteunt dat onder andere door onafhankelijke adviseurs beschikbaar te stellen, studiegroepen financieel te ondersteunen en de ontwikkeling van praktijkrijpe innovaties te bevorderen. Zo is de transitie in de landbouw een kans om in die nieuwe realiteit weer een koploper te worden.
Er zijn twee specifieke regelingen opgenomen in het GLB die kennis en innovatie centraal stellen:
- Kennisverspreiding en informatie.
- Samenwerking voor ketens, sectoren, duurzamer voedsel, GLB-pilots en innovatie EIP.
Kennisverspreiding en informatie
Kennisgedreven innovatie is écht belangrijk voor het toekomstige verdienvermogen van de boer. Evenals voor de verdere ontwikkeling naar een toekomstbestendige landbouw. Echte veranderingen gebeuren door de beslissingen die je samen aan de keukentafel neemt. Of met elkaar op het boerenerf. Daar gaan vaak veel gesprekken aan vooraf, met adviseurs, buren of banken. Of een vernieuwing wel of niet haalbaar is, of een investering snel of wat trager rendabel is. Vrij vertaald is dat wat innovatie is: door slimme samenwerking gebruik maken van kennis, die je vooruit kan helpen.
Agrarische bedrijven zijn (vaak) klein en hebben weinig extra mankracht om innovaties te beoordelen, nieuwe ketens op te zetten of te experimenteren. Dus is ondersteuning – bijvoorbeeld in de vorm van coaching en advies – essentieel. Vandaar dat we groepen van ondernemers in contact brengen met kennispartners, of slimme netwerken.
Ook moeten we alle beschikbare kennis goed ontsluiten en bij elkaar brengen. Dan hebben we het over kennis van de agrarische ondernemer zelf, van onderzoekers, maar ook bijvoorbeeld van toeleveranciers of de omgeving. Adviseurs moeten zo’n proces ondersteunen. Met dit in het achterhoofd is het Agrarisch Kennis- en Innovatie Systeem (AKIS) opgezet.
Onderdeel daarvan is het BedrijfsAdviseringsSysteem (BAS)-register. Daarin zijn onpartijdige, erkende adviseurs te vinden, die het gesprek met de boer aan de keukentafel voeren. Dat proberen we laagdrempelig te maken, bijvoorbeeld door de inzet van vouchers: ondernemers krijgen een budget om een adviseur in te schakelen, om advies te geven over verduurzaming en innovatie, met weinig administratieve lastendruk. Die gesprekken zijn er ook voor bedoeld om de kennis van de ondernemers actief te gebruiken in het AKIS-systeem. Zo blijven we samen leren en ontwikkelen.
Samenwerking voor ketens, sectoren, duurzamer voedsel, GLB-pilots en innovatie EIP
Deze interventie richt zich op subsidie aan samenwerkingsverbanden voor het oppakken van een innovatie. Die kan zowel technisch, sociaal als organisatorisch zijn. Vervolgens wordt deze voor bredere toepassing aangeboden.
De samenwerkingsverbanden kunnen zich richten op het (door)ontwikkelen van (bestaande) landelijke waarde- en duurzaamheidsconcepten of op innovaties die inspelen op de regionale context. Het biedt partijen volop kansen om nieuwe concepten te ontwikkelen en door te ontwikkelen tot een verdienmodel.
Vormen van samenwerking die vallen onder deze regeling, zijn:
- Gebiedsgerichte samenwerking
- Ketensamenwerking
- Sectorale samenwerking
- Overige samenwerkingsvormen die bijdragen aan de GLB doelen
De op te pakken innovatie kan vallen onder één van de volgende innovatiethema’s:
- Duurzame toegevoegde waardeketens
- Digitalisering
- Kringlooplandbouw
- Biologische landbouw
- Waterkwaliteit en -kwantiteit
- Dierenwelzijn en verminderen antibioticagebruik
- Weerbare teelten
- Klimaatadaptatie en -mitigatie
- Bodem en biodiversiteit
- Groenblauwe architectuur, waaronder waterkwaliteit en -kwantiteit
Voor wie?
Begunstigden zijn samenwerkingsverbanden van minimaal één actieve boer en één of meer deelnemers zoals actoren in de agrofoodketen, MKB-bedrijven, leden van producentengroeperingen, coöperaties of brancheorganisaties, procesbegeleiders, adviseurs, kennis- en onderwijsinstellingen.
