Aanpak Bargerveen dient meerdere belangen

Want het Bargerveen loopt langzaam leeg. Daarom worden er zes  bufferzones aangelegd waarvan er inmiddels drie gereed zijn. Financiering hiervan gebeurt onder andere door de POP3-maatregelen voor PAS (Programmatische Aanpak Stikstof) en Biodiversiteit. Maar er gebeurt meer. Projectleider Bert van Guldener geeft hier uitleg over.

Wat was jouw persoonlijke motivatie om als projectleider van dit project te beginnen?

Ik vind het uitdagend om aan ingewikkelde, bestuurlijk gestuurde projecten te werken. Sinds 2009 lag er een inrichtingsplan dat maar niet
verder kwam. Dan vind ik het een uitdaging om te komen tot een werkbare situatie. Met rijksgeld, aangevuld met geld van provincie, gemeente en waterschap, konden we het project in een andere setting opnieuw starten.

Blijkbaar was er ook nog geld te kort, omdat er ook POP-aanvragen zijn gedaan. Ja, in het beheerplan zaten verschillende fysieke werkzaamheden zoals interne paden, grenskades en een schaapskooi, waarvoor nog geen adequate financiering was. Met het POP-geld en Interreggeld kunnen we het plan nu in zijn totaliteit afronden en met een voldoende kwaliteitsniveau.

Met het PAS-project worden hydrologische maatregelen uitgevoerd. Wat is de relatie hiervan met stikstof?

Hoogveen heeft een hele lage kritische depositiewaarde en is dus heel gevoelig voor stikstof. Door de hydrologische maatregelen vernat je
het gebied. Dit heeft een positieve invloed op het effect van de stikstofdepositie.

Daarnaast hebben we een pluimveebedrijf, dat tegen het gebied aan zat, aan kunnen kopen. De kans op het saneren van deze piekbelaster deed zich voor en die hebben we met beide handen aangegrepen.

Kan je uitleggen wat het Bargerveen zo bijzonder maakt en waarom de investeringen zo belangrijk zijn?

Er is in het verleden veel verveend in het gebied. 50 jaar geleden is daar een wending aan gegeven en in de jaren 80 is de vervening gestopt aan de Nederlandse kant. Dat heeft er voor gezorgd dat we nu een uniek natuurgebied hebben, met een prachtig meerstalblok erin.

Een meerstalblok is de middelste kern van een goed functionerend hoogveengebied met een deken van veenmossen. Daar groeit het hoogveen. Het is maar een beperkt deel van het gebied, maar wel een mooie ontwikkeling.

In het oostelijk deel van het gebied liggen verschillende zogeheten baggelplassen. Die plassen zijn heel gevoelig voor weglekken en de veenontwikkeling wordt daar door golfslag elk jaar weer te niet gedaan.

Daarom wordt met vrijkomend veenmateriaal de plassen in kleinere
vakken verdeeld. En door het aanleggen van de buffers gaan we de horizontale afvloeiing tegen. In de droge zomers hebben we al het effect
gezien van de genomen maatregelen.

Wat is de meerwaarde voor de landbouw van de plannen in het Bargerveen?

Het voordeel voor de landbouw is drieledig:

1. Er is een ruilplan gemaakt, waardoor het aantal kavels voor de blijvers wordt verminderd en ze meer grond bij huis hebben.
2. Ook wordt er een plan gemaakt voor een op de landbouw afgestemd waterpeil. En er wordt water naar het landbouwgebied aangevoerd om het gebied van water te voorzien in drogere periodes.
3. Door de buffers wordt de kans op afstromen van meer water dan wenselijk is vanuit het Bargerveen sterk verkleind.

Wat zijn de voordelen voor de bewoners?

Recreatief krijgt het gebied een ontzettende boost. Vooral door de verbetering van het stelsel van fietspaden en de komst van de schaapskooi. Het gebied staat hierdoor letterlijk op de kaart en daar profiteert de lokale economie van.

Het project strekt zich uit tot in Duitsland. Kan je iets vertellen over de samenwerking met de Duitsers?

We zijn met hen in gesprek over een diep ontwaterde polder in Duitsland, die trekt aan het Bargerveen. Dat is een lastig proces, onder
andere door de cultuurverschillen. De Duitsers zijn bijvoorbeeld verbaasd over de wijze waarop wij gronden vrijmaken voor natuur.

Verder is er is een intensieve samenwerking met de Duitsers op het gebied van de recreatievoorzieningen en op het gebied van communicatie. In onze nieuwsbrief bijvoorbeeld worden de ontwikkelingen aan de Duitse kant meegenomen.

Het project is in 2023 klaar. Kan je in het kort vertellen wat er dan gerealiseerd is?

Gerealiseerd in 2023:

1. Het Bargerveen staat in zijn hydrologische kracht, hoogveen ontwikkeling kan volop plaats vinden.
2. Het totale gebied heeft een grote impuls gekregen om van te genieten en om in te wonen en te werken.
3. De hydrologische omstandigheden en de structuur voor de landbouw zijn verbeterd.

Tekst: Kees Anker (Regiebureau POP)