ANV Hollands Noorden

Agrarisch Natuurvereniging (ANV) Hollands Noorden

ANV Hollands Noorden is een van de 40 collectieven in Nederland die agrarisch natuur- en landschapsbeheer uitvoeren. Deze natuurvereniging, in de kop van Noord-Holland, krijgt vanaf 2016 POP3-geld vanuit de EU via de provincie Noord-Holland. Looptijd: 6 jaar. Doel: het vergroten van de biodiversiteit in het landelijk gebied, zowel boven als onder de grond en het stimuleren van natuurinclusieve landbouw.

Onder het motto ‘Waar boer, bodem en biodiversiteit samenkomen’ werkt ANV Hollands Noorden samen met haar leden en vrijwilligers aan meer biodiversiteit. “We zetten vooral in op meer weide- en akkervogels en meer akkernatuur”, zegt Maaike Wagenaar, coördinator van ANV Hollands Noorden. De vereniging is ontstaan uit drie verenigingen en telt 200 leden, waarvan ongeveer de helft veehouders en de helft akkerbouwers. “Het enthousiasme in het gebied is groot, er willen meer boeren meedoen. Maar helaas hebben we nu een wachtlijst.” Want subsidies zijn binnen het Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer (ANLb) beperkt beschikbaar en daarmee ook de mogelijkheid voor het afsluiten van beheerpakketten. Landelijk zijn 40 agrarische collectieven lid van de koepelorganisatie BoerenNatuur (www.boerennatuur.nl) en 11.000 boeren doen mee aan ANLb.

Werkwijze Hollands Noorden

Hollands Noorden is actief in de leefgebieden die zijn aangegeven door de provincie Noord-Holland in haar natuurbeheerplan. “We zijn actief in de kop van Noord-Holland, boven de lijn Alkmaar-Hoorn tot aan Den Helder. Elke zes jaar maken we een gebiedsplan ter verbetering van natuurwaarden door agrariërs op basis van ecologische factoren en gebiedsfactoren. We kijken welke vorm van beheer op welke plek het beste past”, vertelt Wagenaar. “We dienen dit plan in bij de provincie en vragen subsidie voor uitvoering van agrarisch natuur- en landschapsbeheer. Wij hebben contracten met boeren voor de realisatie van gewenste doelen en zij krijgen daar een vergoeding voor. Dat is geen winst, meer een vergoeding voor gederfde inkomsten door bijvoorbeeld lagere gewasopbrengsten bij plas-dras of uitgestelde maaidatum.”

Zeven veldmedewerkers begeleiden de boeren en monitoren de effecten van het beheer.

Alle agrarische natuurverenigingen werken met landelijke beheerpakketten (keuze uit 41 pakketten) ontwikkeld door BoerenNatuur. “Voor weidevogelbeheer zetten we verschillende pakketten in. Zoals grasland met rustperiode, kruidenrijk grasland, kuikenvelden, plas-dras of extensief beweid grasland. We zorgen voor afwisseling van pakketten in het gebied, want dat leidt tot het zogenoemde mozaïekbeheer. Dus het gras is niet overal even hoog, zodat vogels goed kunnen broeden, maar ook voldoende kunnen foerageren.” Akkerbouwers richten zich op akkernatuur en akkervogels.

Praktijkervaring met akkernatuur

Ane van Straten, akkerbouwer in Slootdorp, is bestuurslid van Hollands Noorden en deelnemer aan akkernatuur. Hij heeft een gangbaar akkerbouwbedrijf met 10 hectare vogelakker, 10 hectare kruidenrijke akkerrand en 10 hectare wintervoedselakker. “We hebben tien jaar geleden onze eerste akkerrand ingezaaid en waren altijd al bezig met investeren in bodemverbetering”, vertelt Van Straten. “Ik gebruik zo min mogelijk kunstmest en gewasbeschermingsmiddelen, pas niet-kerende grondbewerking toe en zet compost en groenbemesters in.”

Door zijn deelname aan beheerpakketten combineert hij natuurbeheer met verbetering van zijn grond. “Het telen van veel akkerpakketten past mij uitstekend, want het zijn mega-rustgewassen, die goed zijn voor mijn bouwplan en voor verlaging van de ziektedruk. Bodemverbetering is moeilijk concreet te meten, maar op het oog zie ik wel verbetering in de stand van mijn gewassen”, zegt Van Straten. “En ik zie meer leven in het land. Het rammelt van de fazanten, hazen en muizen, dat weer voedsel is voor de vele roofvogels in het ons gebied.” Volgens Wagenaar leidt meer biodiversiteit in de bodem tot meer biodiversiteit boven de grond. “Het hangt allemaal met elkaar samen. Veel bodemleven is de basis voor gezonde vegetatie en veel insecten en uiteindelijk voor meer weide- en akkervogels.”

Volgens Van Straten versterken bodemverbetering en landbouw elkaar en de natuur. “Het gaat goed samen en het is een mooie stap richting natuurinclusieve landbouw.” Hollands Noorden wil graag een vereniging zijn voor alle agrariërs in haar werkgebied. “Daarom zorgen we ook voor overdracht van kennis en informatie via lezingen, veldexcursies en studiegroepen. Met als doel om uiteindelijk zowel ecologisch als economisch vooruit te boeren”, stelt Wagenaar. Van Straten vult hierop aan: “Als iedereen er 10% van oppikt wordt alles duurzamer.”