Afzet van bokkenvlees: meer rendement en goed voor imago

Bokjes werden lang beschouwd als een restproduct van de melkgeitenhouderij. Twee biologische melkgeitenhouders brachten daar verandering in.

Via het project ‘Vooruit met de bok’ ontwikkelden zij afzet voor bokkenvlees in Nederland. Dat is goed voor het rendement van  melkgeitenhouders, het milieu en voor het imago van de sector.

Vooruit met de bok

In 2017 startte met POP-subsidie van de EU en de provincie Groningen het project 'Vooruit met de bok'. Looptijd twee jaar.

Doel:

  • Verbetering van de economische positie van biologische melkgeitenhouders.
  • Verbetering van het leven van de bokjes vanuit de optiek van dierenwelzijn.
  • Het vermarkten van bokjes volgens een rendabel verdienmodel voor biologische melkgeitenhouders zorgt ook voor een positieve spin off voor het imago van de sector.

Positie melkgeitenhouders en leven bokjes verbeteren

Biologische melkgeitenhouder Marieke Louwes in Ruinerwold (Drenthe) is projectleider van ‘Vooruit met de bok’. Samen met haar collega Hielke Tuenter, die ook biologische geiten houdt in Westerlee (Groningen),  hebben zij het initiatief genomen voor dit project.

Zij ontvingen een POP3-subsidie onder andere om de coöperatie Bio  Goat Meat op te richten. “Wij willen graag de positie van biologische melkgeitenhouders en het leven van hun bokjes verbeteren.

De coöperatie telt nu 35 van de 45 biologische melkgeitenhouders in Nederland. Bij de oprichting waren al direct 30 geitenhouders lid, zij  willen meer rendement uit hun bokjes halen. In een coöperatie kun je  de afzet beter organiseren dan individueel. Je hebt meer kennis en kunt volumes bundelen.”

Minder voedselverspilling

Om geiten te kunnen melken, moeten ze lammeren krijgen. Maar de helft is een bok en die geven geen melk. “Bokjes waren eigenlijk een restproduct van de geitenmelkerij, waar in Nederland geen afzet voor was.

Na de geboorte gingen bokjes naar een opfokker, die ze op een leeftijd van 6 tot 8 weken liet slachten, waarna het bokkenvlees wegging voor export. Als geitenhouders moesten we op de afzet van de bokjes geld toeleggen. Van €4,5 tot €10 per bokje”, vertelt Louwens. “Wij wilden dat graag veranderen. Want het is zonde dat de bokjes al zo jong worden geslacht. Bokkenvlees is goed vlees en ook vlees van oudere bokken laat zich goed verwaarden in de markt.

” We willen een beter leven van de bokjes en minder voedselverspilling. Het streven is daarom om de bokjes 6 tot 8 maanden op de melkgeitenbedrijven te houden en ze dan pas te laten slachten. Dat  levert per bok 15 tot 17 kilo bokkenvlees op met een gemiddelde prijs van €20 per kilo.

“Een opbrengst van €300 tot €340 per bokje is beter dan geld toeleggen, maar het is nog niet helemaal kostendekkend voor de periode dat de  bokjes op het melkgeitenbedrijf blijven”, zegt Louwes. “We hebben gedurende 6 tot 8 maanden kosten van biologisch melkpoeder en voer,  arbeid, strooisel en extra benodigde stalruimte.”

Vergroot afbeelding
Beeld: Jarno Kraayvanger

Bokkenvlees leren eten

In Zuid-Europa zijn mensen gewend aan het eten van geiten- en bokkenvlees. “Nederlanders kennen dit vlees niet, en onbekend maakt onbemind. Omdat een bok stinkt, verwachten mensen dat het vlees ook niet lekker is, maar het tegendeel is waar.”

De coöperatie trekt er hard aan om mensen bokkenvlees te laten  proeven. Op open dagen op boerderijen en op evenementen, waarbij  koks en studenten van de koksopleiding het vlees bereiden. “Als  mensen het bokkenvlees proeven, zijn ze vaak aangenaam verrast.”

De afzet van het bokkenvlees loopt via online winkels, restaurants,
cateraars en verwerkers. Online supermarkt Hofweb.nl voor biologische producten is één van de afnemers. “Wij bestaan al 15 jaar”, vertelt Peter van IJzendoorn, medevennoot van de Hofwebwinkel. “Met het bokkenvlees kunnen wij een uniek product aanbieden. Dat geeft ons meerwaarde in de biologische markt. Daarnaast is het een product met een goed verhaal over dierenwelzijn en kwaliteitsvoedsel.”