Innovatieproject Champellet werkt aan verwaarding van champost
Arjan Heeren van champignonkwekerij ’t Voske is in 2019 gestart met het Brabantse POP3 innovatieproject Champellet. De reststroom van de champignonteelt, de champost, is een waardevolle
bodemverbeteraar. Arjan wil deze reststroom verder verwaarden door de champost te drogen, waardoor de transportkosten minder worden. Subsidie is aangevraagd voor de ontwikkeling van de installatie en marktonderzoek. Arjan: “De voorinvestering is voor ons bedrijf behoorlijk risicovol. Je weet vooraf niet of het project slaagt. Het risico wordt afgedekt door de subsidie.”
Arjan is al 30 jaar champignonkweker en de laatste jaren ook biologisch. Hij experimenteert graag met duurzame technieken. “Ik denk al een tijdje na over wat te doen met de champost. Ik heb gekeken naar energieopwekking door verbranding van champost. Maar als je champost kunt verwaarden door vermindering van de transportkosten is dat nog veel mooier.” Ook is bij het gesprek adviseur Job van de Crommert aanwezig. Hij ondersteunt Arjan bij de ontwikkeling van de techniek.
Champost heeft een hoog vochtgehalte
Champost is gemaakt van stro, kippenmest, gips en de aarde waar de champignons op gekweekt worden. Het is een goede bodemverbeteraar: het verbetert de structuur van de bodem en bevat direct opneembare voedingsstoffen. Arjan legt uit waarom de champost wordt gedroogd. “Champost is een product met een relatief hoog vochtgehalte. Na de champignonteelt wordt de champost gepasteuriseerd, maar door het vocht lopen biologische activiteiten door. Met een paar weken moet het product dan verwerkt zijn om te voorkomen dat het vergaat. Als je het vochtgehalte terugbrengt naar ongeveer 15% schakel je de microbiologische activiteit uit.”
Drogen en verdichten van de champost
De afgelopen tijd is op het bedrijf de installatie om de champost te verwerken ontwikkeld. Arjan: “De pilot installatie is nu klaar. Hiermee kunnen we champost drogen, verdichten en verpakken. We waren eerst van plan om het materiaal te korrelen, dus om er brokjes van te maken. Ook bij kippenmest en digestaat is dat meestal de vorm waarin het geperst wordt. Maar het bleek dat met de champost de matrijzen snel versleten waren. Daarom hebben we nu een andere verdichtingstechniek gekozen. We zijn naar grotere brokken gegaan, namelijk briketten van 60 mm diameter.”
Toepassing in de tuinbouw
Een onderdeel van het project is onderzoek naar de waarde van het product voor afnemers. Job vertelt “We kunnen dit jaar het groeiseizoen meepakken om te kijken of het product klaar is voor de markt. Mogelijke afnemers zijn biologische glastuinders met sla en tomaten. De biologische teelt van deze producten vindt in de grond plaats. Doordat de briketten tussen het staande gewas toegediend kunnen worden, verkort je theoretisch de tijd tussen de verschillende teeltcycli. Ook kan met champost op het juiste moment de meststoffen worden toegediend. Als je de briketten tussen de sla zet en je gaat beregenen, dan voeg je de meststoffen langzaam toe. Ook de teelt erna profiteert daarvan. Dat willen we dit jaar verder in detail uitzoeken.”
Circulair systeem op Europese schaal
Door de champost te drogen en te verdichten kunnen de transportkosten worden verminderd. Job legt uit waarom dat belangrijk is. “De biologische stro komt vaak van wat verder weg, zoals uit de regio Burgos in Spanje. Daar is vanwege de vele stenen in de bodem alleen graanteelt mogelijk. De stro moet afgevoerd worden, omdat er anders een verhoogde ziektedruk ontstaat. De graanteler in Spanje ontvangt van ons de gedroogde champost terug. Op die bodems kunnen de briketten, die bij nat maken weer de rulle structuur krijgt, bodemuitputting en bodemerosie tegen gaan. Dit jaar gaan we
uitzoeken of dit circulaire systeem voor iedereen uit kan.” Arjan vult aan: “Dit is het verhaal over de biologische champost. Als je dit gaat uitwerken voor de traditionele champost kan het op kortere afstand worden georganiseerd.”
