Blog | Geen duurzame landbouw zonder veerkrachtige consumenten

Blogs en artikelen

De GLB-regelingen richten zich vooral op de agrarische ondernemers, maar dat is slechts het begin van de voedselketen. Zou het GLB ook betrekking moeten hebben op de rest van de keten, waar ook de consumenten onderdeel van zijn? Dat is de vraag die Annette Pancras, plaatsvervangend directeur Regieorganisatie GLB, stelt in deze blog in aanloop naar de aankomende werkplaats ‘Verbonden veerkrachtige landbouw, de toekomst van de boer’.

Duurzaam landbouwsysteem

Vaak horen we de term 'nieuw, duurzaam landbouwsysteem' wanneer het gaat over de toekomst van de landbouw. Dit roept snel beelden op van technologie, kennis en innovatie — allemaal cruciale bouwstenen voor een toekomstbestendige landbouw. Het Europees Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) ondersteunt deze ontwikkelingen met tal van regelingen, zoals investeringssubsidies en innovatieprogramma’s.

Toch is het landbouwsysteem slechts een deel van het bredere voedselsysteem. Wanneer we spreken over een "nieuw, duurzaam voedselsysteem," komt de hele keten in beeld. Tijdens de recente Europese Strategische Dialoog over de toekomst van de landbouw werd benadrukt dat markten en consumptiegedrag een belangrijke invloed hebben op duurzaamheid. De consument speelt dus een cruciale rol in een duurzaam voedselsysteem. Echter, het GLB ondersteunt deze cruciale verbinding maar zeer beperkt.

Eerlijke prijs

Deze cruciale verbinding wordt ook door boeren zelf erkend. Afgelopen zomer zijn we als Regieorganisatie GLB 'on tour' gegaan langs verschillende boeren in Noord-Nederland. We spraken over wat het GLB momenteel betekent en welke rol het in de toekomst zou moeten spelen. Een van de boeren gaf aan dat hij prima zonder GLB-subsidies kan, mits de consument bereid is een eerlijke prijs voor zijn producten te betalen. Dit horen we vaak: boeren geven de voorkeur aan een eerlijke prijs boven afhankelijkheid van (GLB-)subsidies. Ze willen betaald worden voor de echte waarde van hun producten.

Vergroot afbeelding GLB on tour 2024
De Regieorganisatie GLB was afgelopen zomer op werkbezoek bij zes uiteenlopende boerenbedrijven in Friesland.

Boeren hebben dan ook niet alleen baat bij een veerkrachtig landbouwsysteem, maar ook bij veerkrachtige consumenten die bewuste keuzes maken. Consumenten die bereid zijn een eerlijke prijs te betalen voor gezond en duurzaam voedsel, en die verbonden zijn met de landbouw zodat ze begrijpen hoe hun voedsel wordt geproduceerd.

Empowerment consument

De vraag kan gesteld worden of het GLB een rol moet spelen in de ontwikkeling van de keten en voedingsgewoonten van de consument? Moeten er GLB-gelden worden ingezet voor bijvoorbeeld projecten die gezonde eetgewoontes bevorderen, keurmerken ondersteunen of supermarkten aanzetten tot een duurzamer schappenbeleid?

Persoonlijk ben ik ervan overtuigd dat empowerment van de consument de weg is naar een duurzame landbouw, maar zeker niet de enige. We moeten een nieuwe balans vinden tussen wat we als samenleving via belastingen willen bijdragen aan boeren voor maatschappelijke diensten, en wat we bereid zijn te betalen voor duurzaamheid via een hogere prijs in de supermarkt.

Er is naar mijn mening nog wel een wereld te winnen door een beter prijsbeleid en meer betrokken consumenten. Het GLB kan hierin wellicht een rol spelen, maar de vraag is of dat nodig is. De keten zet al stappen en kan deze verder uitbreiden. Het waarborgen van duurzaam voedsel in de toekomst is immers ook in hun eigen belang, en daarom is het creëren van veerkrachtige consumenten ook in het belang van de hele keten.

Wat denk jij? Moeten GLB-middelen alleen bij boeren terechtkomen, of ook bij de keten en de consument? Discussieer mee tijdens de volgende Werkplaats van het Netwerk Platteland op 15 november (link) Wil je reageren op de blog? Dat kan ook! Deze blog staat ook op LinkedIn gepubliceerd. Ik lees daar graag jouw reactie.

Reactie toevoegen

U kunt hier een reactie plaatsen. Ongepaste reacties worden niet geplaatst. Uw reactie mag maximaal 2000 karakters tellen.

* verplichte velden

Uw reactie mag maximaal 2000 karakters lang zijn.

Reacties

Er zijn nu geen reacties gepubliceerd.